Dừa sáp là giống dừa đột biến có cơm mềm và gần như đặc ruột. Trên cả nước ta, cho đến nay, giống dừa sáp chỉ thấy trồng được ở Trà Vinh.
Cơm dừa sáp (ảnh trên) và trái dừa sáp
Nhìn hình dáng bên ngoài thì cây dừa sáp chẳng khác gì một cây dừa thông thường. Cả trái dừa cũng thế. Nhưng phần ruột bên trong của trái dừa sáp thì hầu như không có hoặc có rất ít nước, vì cơm dừa chứa đầy trong ruột trái. Phần cơm dừa này mềm, dẻo, sệt ăn rất ngon. Có lẽ tên gọi dừa sáp là bắt nguồn từ chính đặc điểm này.
Ở Trà Vinh, cây dừa sáp gần một trăm năm qua cũng chỉ thấy sinh trường trong địa bàn của một huyện, đó là huyện Cầu Kè, vùng đất nằm bên tả ngạn của dòng sông Hậu. Và sau gần một thế kỉ có mặt tại Cầu Kè, việc nhân giống cây dừa sáp của bà con nông dân vẫn hoàn toàn tùy thuộc vào kết quả ngẫu nhiên. Kể cả khi mang trái giống về trồng thì người trồng vẫn không có cách nào để biết được trái dừa của mình đang trồng là một trái dừa sáp hay chỉ là một trái dừa thông thường.
Cây dừa sáp
Từ đó dân gian truyền rằng chỉ có trồng trên đất Cầu Kè thì cây dừa mới có thể ra được trái sáp, mà cũng chằng ai rõ vì sao nó lại như vậy.
Với ý tưởng đó, đạo diễn Lê Vũ Hoàng cùng ê-kíp làm phim TFS đã tìm về vùng đất Cầu Kè – Trà Vinh để mang đến cho khán giả xem Đài những hình ảnh lý thú về giống dừa đặc sản này, cũng như tìm kiếm câu giải đáp qua hành trình nhân giống dừa sáp của tiến sĩ Phạm Thị Phương Thúy, cán bộ của khoa Nông nghiệp - Thủy sản, trường Đại học Trà Vinh.
Tiến sĩ Phạm Thị Phương Thuý
Để giúp cho những người nông dân có thể trồng ra được những trái dừa sáp dễ dàng theo ý muốn hầu có thể làm giàu ngay trên mảnh đất của mình, người phụ nữ trẻ này đã không chịu chấp nhận việc phó thác cho trời đất định đoạt cái sự may rủi ngẫu nhiên trước số phận của những cây dừa sáp mà nghiên cứu ra “Quy trình nhân giống dừa sáp bằng phương pháp cấy phôi hữu tính”.
Cây dừa sáp giống tạo ra từ phương pháp cấy phôi hữu tính được đưa ra vườn ươm đã cho thấy kết quả khả quan, khi hầu hết đều thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên. Giải pháp này đang mở ra khả năng lớn để trong tương lai gần cây dừa sáp sẽ trở thành cây công nghiệp thế mạnh của tỉnh Trà Vinh.
Cấy giống dừa sáp trong phòng thí nghiệm
Triển vọng này cũng đòi hỏi nhà chức trách và giới doanh nhân cần có bước đi cần thiết về chính sách và nguồn lực đễ công nghiệp chế biến dừa sáp cùng được phát triển đồng bộ.
Đón xem bộ phim tài liệu “Dừa sáp – Đặc sản Trà Vinh” phát sóng lúc 8g thứ tư (25/12) trên kênh HTV9.
Khánh Phương