Văn học Việt Nam: Thành tựu, chuyển biến và yêu cầu mới trong kỷ nguyên mới

Trong suốt nửa thế kỉ qua, văn học Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ và đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Các nhà văn, nhà thơ đã sáng tạo ra nhiều tác phẩm chất lượng, góp phần vào quá trình xây dựng và phát triển công cuộc đổi mới của đất nước. Tuy nhiên trong bối cảnh hiện nay, khi khoa học phát triển toàn diện và quá trình hội nhập toàn cầu cũng đặt ra nhiều thách thức và yêu cầu mới.

Văn học và điện ảnh: Cơ hội để lan tỏa giá trị

Tại hội thảo, các đại biểu khẳng định: "Văn học luôn là mảnh đất màu mỡ để các nhà làm phim khai thác và làm nên kịch bản đầy chất văn học cho phim điện ảnh và phim truyền hình. Đa phần những phim có được giá trị nghệ thuật cao đều là những bộ phim được chuyển thể từ những tác phẩm văn học có giá trị".

Minh chứng rõ nét nhất là bộ phim "Mưa đỏ", chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Chu Lai, hiện đang tạo nên một cột mốc chưa từng có của điện ảnh Việt với doanh thu chỉ sau 1 tháng công chiếu đã đạt hơn 650 tỷ đồng.

Thượng tá Đặng Thái Huyền - Đạo diễn phim "Mưa đỏ", chia sẻ: "Khi nhận dự án và đọc kịch bản của Nhà văn Chu Lai thì tôi cảm thấy quá khốc liệt, quá bi tráng, quá khủng khiếp và tôi nghĩ rằng bằng mọi cách tôi phải giữ được tinh thần đó trong Mưa đỏ".

Nhà thơ, nhà văn Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cũng nhấn mạnh, chưa bao giờ một kỉ nguyên mới được mở ra đầy cảm hứng như hiện nay đối với các nhà văn, văn nghệ sĩ. Theo ông, lãnh đạo Đảng và Nhà nước đang chờ đợi sự sáng tạo tận cùng, sự sáng tạo mới mẻ, mang tính dấn thân và cả phiêu lưu để đóng góp cho nền văn học đất nước, mang lại đời sống tinh thần cho người dân.

Những thách thức đặt ra cho văn học đương đại

Bên cạnh những tín hiệu tích cực, nền văn học Việt Nam vẫn phải đối mặt với những khó khăn, thử thách cần được nhìn nhận thẳng thắn và có biện pháp tháo gỡ. Nhà thơ Lê Thiếu Nhơn - Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn TP.HCM, cho rằng: "Từ năm 1975 đến nay, một trong những điều đáng mừng nhất của văn học Việt Nam là chúng ta có Ngày thơ Việt Nam, tức là toàn quốc hóa một lễ hội thi ca, phù hợp với dân tộc có truyền thống yêu thơ như người Việt Nam". Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh khi chúng ta phát triển trên diện rộng như thế thì chúng ta sẽ khó phát triển về chiều sâu và chiều cao của thơ ca. Vì vậy, theo ông, cần có chiến lược để mở rộng biên giới của thi ca Việt Nam, phải tập trung phát triển và củng cố phê bình thơ và dịch thuật thơ. Muốn làm được điều này thì chúng ta phải có chiến lược quốc gia, cũng như chính sách đãi ngộ phù hợp.

Ở góc nhìn khác, nhà văn Trịnh Bích Ngân - Chủ tịch Hội Nhà văn TP.HCM cho rằng văn học hiện vẫn thiếu cơ chế quảng bá chuyên nghiệp. Nếu có sự liên kết chặt chẽ giữa Hội Nhà văn và các đơn vị, làm phim, sân khấu, âm nhạc thì đời sống văn chương sẽ lan tỏa hơn trong công chúng.

Chia sẻ thêm về tầm nhìn quốc tế, nhà thơ, nhà văn Nguyễn Quang Thiều cho rằng, dù đã trải qua 50 năm phát triển, nền văn học Việt Nam vẫn chưa xác lập được vị thế trên văn đàn thế giới. Ông cho rằng các nhà văn thế hệ sau sẽ gặp thách thức rất lớn, họ phải tìm được một con đường mới, khẳng định được con đường mới, mang một giọng nói mới, như vậy mới đóng góp cho sự phát triển của văn học Việt Nam. Theo ông, khi các nhà văn đã làm điều đó, thì các nhà quản lí cũng cần tìm ra cách quản lí, cách nhìn nhận của mình để là những người đồng hành, hỗ trợ và chia sẻ với các nhà văn. Đồng thời, sự quan tâm và đón nhận tích cực từ bạn đọc cũng là yếu tố quan trọng, góp phần tạo nên nguồn cảm hứng, không gian mở khích lệ rất nhiều cho các nhà văn.

Hội thảo lần này không chỉ mang tinh thần tổng kết một giai đoạn văn học, mà qua đó góp phần tạo đà cho bước phát triển tiếp theo một cách liền mạch, vững vàng, chuyên nghiệp và chất lượng hơn của nền văn học Việt Nam.

>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9