(HTV) - Chỉ trong vòng một tuần, thế giới đã chứng kiến những diễn biến chóng mặt về thương mại, xuất phát từ quyết định áp thuế quan của Mỹ.
Tuy nhiên, "cú quay xe" bất ngờ của Tổng thống Donald Trump đã phần nào xoa dịu căng thẳng, nhưng vẫn để ngỏ nhiều câu hỏi về tương lai của thương mại toàn cầu.
Các nhà giao dịch làm việc tại sàn chứng khoán New York, Mỹ. Nguồn ảnh: AP
Dữ liệu từ Dow Jones Market Data cho thấy giá trị cổ phiếu Mỹ đã mất khoảng 9.600 tỷ đôla kể từ ngày 17/01 - phiên cuối cùng trước khi ông Trump tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ hai. Các thị trường chứng khoán châu Âu và châu Á cũng đồng loạt giảm điểm mạnh thời gian gần đây.
Thị trường tài chính thế giới đã trải qua nhiều ngày biến động do lo ngại về nguy cơ suy thoái. Ngân hàng Goldman Sachs dự báo nguy cơ suy thoái trong năm nay là 45% ngay cả khi một số biện pháp thuế quan được rút lại.
"Giới đầu tư và người tiêu dùng có thể thở phào, ít nhất là trong 90 ngày. Tôi nghĩ đây là cơ hội để các nhà đầu tư xem lại và cân bằng danh mục của họ, đồng thời đánh giá lại mức độ rủi ro", nhà phân tích tài chính Stephen Kates đưa ra lời khuyên.
Căng thẳng thương mại đã đẩy giá vàng tăng mạnh, lần đầu tiên vượt mốc 3.200 đô la Mỹ/ounce. Nhu cầu trú ẩn tài sản khi Mỹ - Trung liên tiếp áp thuế trả đũa và lo ngại về sự ổn định của thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ, khiến giới đầu tư tìm đến kim loại quý.
Vàng tại cơ quan đúc tiền kim loại Mỹ (United States Mint). Nguồn ảnh: AP
Trợ lý giáo sư Mei Yuan của Đại học Quản lý Singapore nhận định: "Sự bất ổn vẫn còn hiện diện. Không ai biết rõ điều gì sẽ xảy ra sau 90 ngày. Liệu thuế quan toàn diện có thể quay trở lại hay không? Các nhà đầu tư đang chần chừ. Tôi nghĩ họ sẽ không mạo hiểm xuống tiền quy mô lớn ở thời điểm này, đặc biệt là ở những nước bị áp thuế cao."
Theo hãng tin AP, nỗi lo sợ đang lan tỏa khắp các nền kinh tế, doanh nghiệp và cả hộ gia đình, không chỉ là vấn đề tăng giá, mà còn nguy cơ tăng trưởng trì trệ và làn sóng sa thải. Tình hình được dự báo sẽ trở nên tồi tệ hơn trừ khi Nhà Trắng phát tín hiệu rõ ràng về giải quyết tình hình.
.webp)
Cuộc chiến thuế quan giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới ngày càng trở nên nguy hiểm khi Mỹ cố gắng thu hẹp cuộc chiến thương mại toàn cầu thành cuộc đối đầu trực tiếp, đầy rủi ro với Trung Quốc.
Mỹ đã hoãn áp thuế đối ứng với các nước ngoại trừ Trung Quốc. Washington thậm chí còn nâng mức áp thuế hàng hoá Trung Quốc lên tới 145%. Bắc Kinh thì trả đũa, tăng mức thuế với Mỹ lên 125%. Ông Trump cho rằng áp thuế là cách gây sức ép buộc Trung Quốc đàm phán, nhưng Bắc Kinh xem đây là hành vi "bắt nạt".
Xe ô tô chờ xuất khẩu tại cảng Yên Đài, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Nguồn ảnh: AP
Cả Mỹ và Trung Quốc đều đang thách thức lẫn nhau, càng làm thu hẹp cánh cửa ngoại giao.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nói đây là chiến lược của ông Trump ngay từ đầu, nhưng Bắc Kinh cũng có tính toán riêng. Tờ Nhân dân Nhật báo của Trung Quốc bình luận nước này đã trong cuộc chiến thương mại với Mỹ 8 năm và tích lũy nhiều kinh nghiệm trong việc giảm phụ thuộc xuất khẩu sang thị trường Mỹ và thúc đẩy tiêu dùng nội địa.
Kể từ khi ông Trump áp đặt đợt thuế quan đầu tiên với hàng hoá Trung Quốc vào năm 2018, Bắc Kinh đã triển khai nhiều cách đối phó bao gồm hạn chế nhập khẩu, kiểm soát xuất khẩu, áp đặt trừng phạt và giới hạn hoạt động của các công ty Mỹ ở Trung Quốc. Tất cả nhằm gây khó khăn cho nền kinh tế và doanh nghiệp Mỹ.
Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez thảo luận với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở thủ đô Bắc Kinh. Nguồn ảnh: AP
Một giải pháp khác là Trung Quốc đang tiếp cận nhiều nước với hy vọng thiết lập mặt trận thống nhất gây áp lực buộc Mỹ lùi bước. Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đã tổ chức đối thoại kinh tế lần đầu tiên sau 5 năm trước sức ép của chính quyền Trump.
Bắc Kinh cũng tập trung vào Liên minh châu Âu (EU) với cuộc điện đàm giữa Thủ tướng Lý Cường và Chủ tịch Uỷ ban châu Âu Ursula von der Leyen. Trong khi đó, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez vừa có chuyến thăm châu Á.
Theo ông Mario Esteban thuộc Viện Nghiên cứu Elcano Real của Tây Ban Nha, tất cả các nước, bao gồm cả Trung Quốc và EU, đều đang tìm kiếm đối tác mới trong bối cảnh Mỹ trở nên hung hăng về thương mại. Trung Quốc và EU nằm trong số những nền kinh tế lớn nhất thế giới và họ xích lại nhau để tăng cường liên kết kinh tế.
Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế IMF, Mỹ và Trung Quốc chiếm tổng cộng 43% nền kinh tế toàn cầu. Nếu cuộc chiến thương mại toàn diện giữa hai nước xảy ra, nó sẽ làm chậm tốc độ tăng trưởng của cả hai và kéo nhau vào suy thoái. Điều đó cũng gây tổn hại đến các nền kinh tế khác khi tăng trưởng toàn cầu chững lại.
Trong lúc chính phủ các nước đang nỗ lực đàm phán với Mỹ, các doanh nghiệp cũng chủ động tìm kiếm giải pháp ứng phó.
Giám đốc công ty Suntory - Nobuhiro Torii, cho biết nếu giá tăng quá cáo, lựa chọn đơn giản nhất là thay thế thị trường.
Giám đốc Suntory - Nobuhiro Torii trả lời phỏng vấn ở Tokyo. Nguồn ảnh: Reuters
Hầu hết các loại đồ uống của Suntory được sản xuất ở nước sở tại, nhưng riêng rượu mạnh chỉ có thể làm ra tại chính quê hương của mặt hàng đó, vì thế rất dễ chịu ảnh hưởng do thuế.
"Nhóm hàng rượu mạnh có lẽ là thách thức lớn nhất mà chúng tôi phải đối mặt. Chiến lược ứng phó của chúng tôi sẽ là tập trung sản xuất và bán hàng ngay tại quốc gia đó," ông Nobuhiro Torii cho biết.
Theo Japan Times, Mỹ chiếm khoảng 18% doanh số của Suntory trong năm 2024, trong đó nổi bật nhất là nhóm hàng rượu mạnh. Trước khi ông Trump áp thuế đối ứng, Suntory đã tăng cường dự trữ hàng hóa tại Mỹ gồm rượu whisky châu Âu và tequila của Mexico.
Căng thẳng thương mại đang khiến những công ty Nhật Bản như Suntory rơi vào tình thế khó khăn. Trong nhiều thập niên, Suntory đã mở rộng thị trường toàn cầu do thị trường Nhật Bản già hóa và thu hẹp.
Nhà máy sản xuất kẹo dẻo Haribo ở bang Wisconsin, Mỹ. Nguồn ảnh: Reuters
Trong khi đó, hãng kẹo Haribo của Đức cho biết việc mở nhà máy sản xuất ở Wisconsin, Mỹ cách đây 2 năm. Điều này giúp họ tránh được đòn thuế quan của Mỹ.
Người phát ngôn của Haribo Christian Bahlmann nói sản phẩm của Haribo có mặt tại hơn 120 quốc gia. Tại những thị trường lớn, hãng luôn xây dựng cơ sở sản xuất để gần gũi hơn với người tiêu dùng, hiểu rõ nhu cầu và mong muốn của họ.
Haribo cho biết hãng này sản xuất kẹo tại 16 nhà máy khắp nơi trên thế giới, trong đó Mỹ là thị trường quan trọng nhất, theo sau là quê hương Đức của Haribo.
Quyết định tạm hoãn áp thuế của Mỹ, dù được nhiều nước hoan nghênh nhưng vẫn chưa thể khép lại bất ổn trong quan hệ thương mại toàn cầu. "Cú quay xe" cùng với leo thang căng thẳng với Trung Quốc, cho thấy sự khó lường trong chính sách của chính quyền Trump, và đặt ra thách thức lớn với cộng đồng quốc tế tìm kiếm giải pháp bền vững cho các tranh chấp thương mại.
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9