(HTV) - Sau hơn nửa thế kỷ, những kỷ vật của cán bộ “Đi B”-những người từng âm thầm rời miền Bắc để chiến đấu tại miền Nam-đang dần tìm đường trở về với gia đình, người thân. Mỗi hồ sơ, tờ giấy, dòng thư chính là chứng tích sống động về tình yêu Tổ quốc.
Những dòng thư gửi người thương, giấy tờ, kỷ vật cũ… là cánh cửa ký ức giúp người thân nhận ra nhau, và giúp chính chủ nhân chạm vào quá khứ của mình
Từ cuối năm 1959, hàng trăm cán bộ từ miền Bắc với tinh thần tự nguyện đã bí mật vượt dãy Trường Sơn để vào miền Nam công tác, chiến đấu và phục vụ chiến đấu, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Họ được gọi với biệt danh là "Đi B". Khi lên đường, những người cán bộ ấy đã gửi lại toàn bộ tư trang, lý lịch cá nhân cho Ủy ban Thống nhất Chính phủ giữ. Trải qua hơn nửa thế kỷ, khối hồ sơ thiêng liêng này vẫn đang được lưu giữ, bảo quản và nỗ lực trao trả cho các gia đình, như một hành trình đưa ký ức trở về.
Những dòng thư gửi người thương, hình ảnh người thân, giấy chứng minh thư, lý lịch, hồ sơ Đảng, hay những lá đơn tình nguyện... đều là những kỷ vật nhuốm màu thời gian. Chúng không chỉ giúp những người mẹ nhận ra con, người vợ nhận ra chồng, đồng đội nhận ra nhau mà còn là “cánh cửa” để chính chủ nhân có thể chạm tay vào ký ức của chính mình.
Hiện nay, tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III đang lưu giữ hơn 72.000 hồ sơ, kỷ vật của các cán bộ "Đi B". Nhiều hồ sơ trong số đó thuộc về con em cán bộ miền Nam, vẫn đang trên hành trình tìm đường trở về với thân nhân và gia đình.
Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III đang giữ hơn 72.000 hồ sơ “Đi B”, nhiều kỷ vật vẫn chờ ngày trở về với gia đình
Chị Lê Thị Lý - Phó Trưởng Phòng Phát huy Giá trị Tài liệu, Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III chia sẻ: “Những ký ức đẹp nhất, thiêng liêng nhất của cán bộ đi B gần như được lưu giữ nguyên vẹn trong các hồ sơ, kỷ vật. Qua từng tập hồ sơ, chúng tôi hiểu rằng, họ đã chấp nhận để lại những gì quý giá nhất để lên đường vì tình yêu Tổ quốc, hy sinh cả máu và nước mắt cho ngày thống nhất non sông.”
Mỗi hồ sơ, kỷ vật đôi khi chính là di vật là câu chuyện đời của một con người. Dù nhỏ bé nhưng mang trong mình sức nặng của lịch sử, gói trọn tình thân, niềm tự hào và cả nỗi tiếc thương khôn nguôi.
Khoảnh khắc trao lại kỷ vật cho bà Hồ Thanh Thủy ở Đồng Tháp, giây phút ký ức trở về, nối liền quá khứ với hiện tại
Bà Hồ Thanh Thủy - TP. Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp bày tỏ: “Dù chỉ là những dòng thông tin, những trang giấy thôi nhưng đã nói lên cả một giai đoạn công tác của ba tôi. Nó chia sẻ nỗi niềm của một người chồng dành cho vợ, một người cha dành cho con. Tôi rất xúc động khi cầm lại những kỷ vật đó.”
Như một hành trình ngược dòng ký ức, những kỷ vật trở về là phép màu âm thầm, lặng lẽ nhưng chất chứa biết bao giá trị tinh thần. Chúng giúp ghép lại mảnh ký ức về hành trình ra đi và trở về của những con người đã dấn thân, hy sinh cho hai tiếng “hòa bình”.
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9